Azo boyar maddeler, özellikle tekstil ürünlerinde ve bazı plastik materyallerde sıkça kullanılan kimyasal bileşiklerdir. Azo boyaların bazı türevleri, kanserojen veya alerjik reaksiyonlara yol açabilecek maddeleri serbest bırakabilir. Bu nedenle, özellikle çocuk oyuncaklarında azo boyar maddelerin kullanımı birçok ülkede sınırlıdır veya yasaktır.

Azo boyar maddelerin tayini (analizi) için çeşitli spektroskopik, kromatografik ve elektrokimyasal yöntemler kullanılmaktadır. Azo boyar maddelerin tespiti için sıkça kullanılan bir protokol şu şekildedir:

Örnek Hazırlığı: Öncelikle oyuncaktan uygun bir örnek alınır ve uygun bir çözücüde ekstrakte edilir. Bu, azo boyar maddelerin örnek matrisinden izole edilmesini sağlar.

Ekstraksiyon: Genellikle ultrasonik banyo kullanılarak veya döner buharlaştırıcıyla ekstraktın yoğunlaştırılmasıyla azo boyalar ekstrakte edilir.

Analiz: Ekstraktın analizi genellikle Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC) veya Gaz Kromatografisi (GC) ile yapılır. Azo boyar maddeler genellikle UV-Visible spektrofotometri ile de tespit edilebilir.

Tespit: Analiz sonuçları, bilinen standartlarla karşılaştırılarak örnekteki azo boyar maddelerin tespit ve kantitasyonu yapılır.

Bu yöntemlerin etkinliği, örnek matrisine, kullanılan çözücülere ve analiz cihazlarına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle, her laboratuvarın veya analizcinin analiz öncesi kalibrasyon ve doğrulama çalışmaları yapması önemlidir.