Madeni yağlarda kül tayini, yağın yanması sonucu kalan inorganik materyalin miktarını belirlemek için kullanılan bir analiz yöntemidir. Bu inorganik materyal, yağın içerdiği katkı maddelerinden, özellikle deterjan ve dispersan katkılarından kaynaklanır. Kül miktarı, yağın formülasyonu ve kullanılan katkı maddelerinin miktarı hakkında bilgi verir.

**ASTM D874:** Bu standart, madeni yağların sülfat kül içeriğinin tayini için belirlenen prosedürü içerir.

**Testin Uygulanışı:**

1. **Numune Hazırlığı:** Belirlenmiş bir miktar yağ, bir porselen kapta tartılır.

2. **Yanma:** Yağ, belirlenmiş bir sıcaklıkta yakılır. Bu, yağdaki organik bileşenlerin yanmasına ve sadece inorganik bileşenlerin (genellikle sülfatlar şeklinde) kalmasına neden olur.

3. **Külleme:** Yanma sonrası kalan artıklar, daha yüksek bir sıcaklıkta belirli bir süre fırınlanarak külleşme işlemi gerçekleştirilir. Bu işlem, tüm organik materyalin tamamen yanmasını sağlar.

4. **Soğutma ve Tartım:** Külleme işleminden sonra, kül soğutulur ve tartılır. Bu ağırlık, yağın kül miktarını belirtir.

5. **Hesaplama:** Kül miktarı, orijinal yağ numunesinin ağırlığına göre yüzde olarak ifade edilir.

Bu test, yağın formülasyonunda kullanılan katkı maddeleri hakkında bilgi verir. Yüksek kül içeriği, yüksek deterjan ve/veya dispersan katkı maddesi içeriğini gösterebilir. Ancak, bu her zaman olumlu bir şey değildir. Örneğin, dizel motor yağlarında yüksek kül içeriği, partikül filtrelerinin tıkanmasına neden olabilir, bu nedenle bazı modern dizel motor yağlarında düşük kül içeriği tercih edilir.