Ekstrakte Edilebilir ve Sızabilir Uçucu Organik Bileşenlerin Tayini

ISO 10993-18 • ISO 10993-12 • ISO 10993-17 Standartlarına Göre

1. Giriş: Ekstrakte Edilebilir ve Sızabilir Bileşenler Nedir?

Tıbbi cihazlarda kullanılan polimerler, yapıştırıcılar, plastikleştiriciler, solvent kalıntıları veya katkı maddeleri zamanla ürün yüzeyinden ayrılarak hasta vücuduna geçebilir. Bu maddeler iki ana gruba ayrılır:

• Ekstrakte Edilebilir Bileşikler (Extractables): Cihazdan belirli çözücüler, sıcaklık veya basınç altında laboratuvar koşullarında çekilebilen bileşenlerdir.

• Sızabilir Bileşikler (Leachables): Cihazın gerçek kullanım koşulları altında, kan, serum, vücut sıvıları veya ilaç çözeltileri ile temas ettiğinde vücuda geçebilen bileşiklerdir.

Bu maddeler arasında özellikle uçucu organik bileşikler (VOC – Volatile Organic Compounds) ve yarı uçucu organik bileşikler (SVOC) toksikolojik açıdan önem taşır.

2. ISO 10993-18 – Kimyasal Karakterizasyon

ISO 10993-18 standardı, tıbbi cihazlarda kimyasal bileşenlerin tanımlanması ve miktarlandırılması için kullanılan rehberdir. Bu standarda göre analiz süreci:

Aşamalar:

1. Cihazın Malzeme Analizi (Material Characterization)

2. Ekstrakte Edilebilir ve Sızabilir Profillerin Tanımlanması

3. Uçucu Organik Bileşiklerin (VOC) GC-MS ile Ölçümü

4. Analitik Değerlendirme Eşiği (AET – Analytical Evaluation Threshold) hesaplaması

$$AET = \\frac{PDE \\times V}{A \\times UF}$$

• PDE: Günlük izin verilebilir maruziyet (µg/gün)

• V: Günlük temas hacmi (mL)

• A: Cihaz yüzey alanı (cm²)

• UF: Güvenlik faktörü (normalde 1–2)

3. ISO 10993-12 – Numune Hazırlama ve Ekstraksiyon Koşulları

ISO 10993-12 standardı ekstraksiyon yöntemi, yüzey alanı/çözücü oranı ve sıcaklık koşullarını belirler.

Ekstraksiyon sonrası uçucu organik bileşikler Headspace-GC-MS, SPME-GC-MS veya GC-FID teknikleriyle analiz edilir.

4. ISO 10993-17 – Toksikolojik Risk Değerlendirmesi

Bu aşamada ekstrakte edilen VOC ve SVOC bileşenlerinin insan sağlığına etkileri değerlendirilir.

Hesaplama Yaklaşımı:

1. TDI (Tolerable Daily Intake) veya PDE (Permitted Daily Exposure) değerlerinin belirlenmesi

2. Maruz kalma dozu (Exposure Dose, ED):

$$ED = \\frac{C \\times V}{BW}$$

• C: Ekstrakte edilen bileşik miktarı (µg/mL)

• V: Günlük temas sıvısı (mL)

• BW: Vücut ağırlığı (70 kg standard alınır)

3. Güvenlik Marjı (MOS – Margin of Safety):

$$MOS = \\frac{PDE}{ED}$$

• Eğer MOS ≥ 1 ise bileşen güvenli kabul edilir.

5. Kullanılan Analiz Teknikleri (VOC Analizi)

6. TTS Laboratuvar Hizmetleri Olarak Sunduğumuz Destek

✔ ISO 10993-18’e uygun kimyasal karakterizasyon
✔ ISO 10993-12’ye uygun ekstraksiyon koşulları
✔ GC-MS, HS-GC-MS, LC-MS/MS ile VOC ve SVOC analizi
✔ ISO 10993-17’ye göre toksikolojik risk değerlendirmesi
✔ FDA, MDR (EU 2017/745) ve ISO 13485 uyumlu raporlama