ISO 10993-13 • ISO 10993-12 • ASTM E1252 Standartlarına Göre
Tıbbi cihazlarda kullanılan polimer, silikon, poliüretan, PVC ve metalik malzemelerin yüzeyi, vücut ile ilk temas eden kısımdır. Bu nedenle yüzeyde bulunan fonksiyonel gruplar, oksidasyon ürünleri, katkı maddeleri veya sterilizasyon sonrası oluşan kimyasal değişiklikler biyouyumluluk (ISO 10993 serisi) açısından kritik öneme sahiptir.
Yüzey kompozisyonu karşılaştırması;
✔ Üretim proses değişiklikleri,
✔ Sterilizasyon (EO, gama, buhar),
✔ Yaşlandırma ve depolama koşulları,
✔ Kimyasal modifikasyon sonrası malzeme değişimini değerlendirmek için yapılır.
FTIR (Fourier Transform Infrared Spektroskopisi), materyalin moleküler yapısını belirlemek için kızılötesi ışığın absorpsiyonunu ölçer.
ATR (Attenuated Total Reflectance) ise malzemenin sadece yüzeyine yakın (~1-2 µm) bölgeyi analiz eder.
Numuneye zarar vermeden analiz yapılır
Polimer, kauçuk, silikon, yapıştırıcı gibi malzemelerde hızlı yüzey karakterizasyonu sağlar
Spektral kütüphanelerle malzeme türü doğrulanabilir
Yüzey oksidasyonu, karbonil oluşumu (C=O), esterleşme, hidroksil (O-H) artışı gibi değişimler tespit edilebilir.
ISO 10993-13, polimer bazlı tıbbi cihazların degradasyon ürünlerinin analizi için gereklilikleri açıklar.
| Analiz Edilen Değişim | FTIR-ATR Bandı | Örnek Yorum |
|---|---|---|
| Oksidasyon (Karbonil) | 1700–1740 cm⁻¹ | Sterilizasyon sonrası termal/yüksek enerji hasarı |
| Hidroliz | 3500 cm⁻¹ (O-H) | Su/nem etkisiyle polimer zincir kırılması |
| Ester / Ether oluşumu | 1100–1200 cm⁻¹ | Yapıştırıcı veya katkı reaksiyonları |
FTIR-ATR analizine geçmeden önce uygulanması gereken gereklilikler:
✔ Numune yüzeyi toz, yağ, deterjan kalıntılarından arındırılmalıdır.
✔ Çizik, çatlak veya yan yüzeyler ölçüm için kullanılmamalıdır.
✔ Sterilizasyon sonrası analiz yapılacaksa havalandırma süresi (EO için) tamamlanmış olmalıdır.
✔ Kullanılan ATR kristali: Diamond, ZnSe, Germanium olabilir.
ASTM E1252, FTIR spektrumlarının değerlendirilmesi için kullanılan uluslararası standarttır.
Spektral korelasyon (match value) hesaplanır
Referans ve test numunelerin fark spektrumu alınır
Polimer türü kütüphane ile karşılaştırılır
Spektrum doğrulama eşik değeri genellikle >0.90 korelasyon olarak kabul edilir
| Numune | Gözlenen FTIR Değişimi | Yorum |
|---|---|---|
| Referans PVC | 2920 & 2850 cm⁻¹ (C-H) tipik band | Standart yapı |
| EO sterilize PVC | 1730 cm⁻¹ (C=O) bandı artmış | Oksidasyon oluşmuş |
| Poliüretan vs PU + UV | 1230-1300 cm⁻¹ (N-H & C-O) dengesinde değişiklik | UV kaynaklı degradasyon |
🔹 FTIR-ATR ile yüzey kompozisyon analizi
🔹 ISO 10993-13 ve ISO 10993-12’ye uygun test hazırlığı
🔹 ASTM E1252 standardına göre spektrum kıyaslaması
🔹 Sterilizasyon sonrası malzeme karşılaştırması
🔹 Polimer degradasyon raporu ve biyouyumluluk entegrasyonu