Subkronik Toksisite Testi - EN ISO 10993-11
EN ISO 10993-11, tıbbi cihazların biyolojik değerlendirilmesi kapsamında subkronik toksisite (tekrarlayan veya uzun süreli maruziyet sonrası toksik etkiler) testlerini tanımlar. Subkronik toksisite testleri, tıbbi cihazların veya bunların bileşenlerinin hedef organlar üzerinde oluşturabileceği sistemik toksik etkileri değerlendirmek için kullanılır.
Testin Amacı
Subkronik toksisite testi, bir tıbbi cihazın veya kimyasal bileşenlerinin:
- Sistemik toksisite potansiyelini,
- Hedef organ hasarlarını,
- Maruziyet sonrası kümülatif etkilerini belirlemek amacıyla uygulanır.
Bu test, tekrarlayan doz uygulamalarında meydana gelebilecek kronik etkilerin önceden tahmin edilmesine olanak tanır.
Test Süreci
1. Test Maddesinin Hazırlanması
- Tıbbi cihaz veya test edilecek madde, kullanım koşullarına uygun şekilde hazırlanır.
- Test, cihazın ekstrakte edilebilir ve salınabilir kimyasallarının değerlendirilmesiyle gerçekleştirilir.
2. Hayvan Modelinin Seçimi
- Sıçan, fare veya benzeri hayvan modelleri tercih edilir.
- Hayvan grupları kontrol (pozitif ve negatif) ve test grupları olarak ayrılır.
3. Dozaj ve Uygulama Süresi
- Test süresi genellikle 28-90 gün arasıdır.
- Test maddesi oral, dermal, inhalasyon veya parenteral yollarla uygulanır. Uygulama yolu, cihazın kullanım amacına bağlı olarak seçilir.
4. Gözlemler ve Ölçümler
- Günlük Klinik İzleme: Hayvanların genel sağlık durumu, kilo değişimleri, davranışsal değişiklikler izlenir.
- Kan Testleri: Hematolojik ve biyokimyasal analizler yapılır (örneğin, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri).
- Organ Ağırlıkları: Otopsi sırasında hedef organların ağırlıkları kaydedilir.
- Histopatolojik İnceleme: Toksisite belirtileri için hedef organlar mikroskop altında değerlendirilir.
Sonuçların Değerlendirilmesi
- Toksisite belirtileri (örneğin, organ hasarı, biyokimyasal değişiklikler) doz bağımlılığı ile ilişkilendirilir.
- Test edilen maddenin NOAEL (Etkisiz Gözlenen Seviye) ve LOAEL (Etkili Gözlenen En Düşük Seviye) değerleri belirlenir.
Avantajları
- Uzun Süreli Maruziyet Analizi: Tıbbi cihazların uzun süreli kullanımı sonucu oluşabilecek etkileri değerlendirir.
- Hedef Organ Tespiti: Toksik etkilerin hangi organlarda yoğunlaştığını ortaya koyar.
- ISO Uyumluluğu: EN ISO 10993-11 standardına uygun olarak gerçekleştirilir.
Kısıtlamaları
- Zaman ve Kaynak Gereksinimi: Subkronik testler genellikle uzun süreler ve geniş kaynaklar gerektirir.
- Hayvan Kullanımı: Alternatif in vitro yöntemlerin yetersiz kaldığı durumlarda hayvan modellerine ihtiyaç duyulur.
- Model Farklılıkları: İnsan ve hayvan metabolizmaları arasındaki farklılıklar nedeniyle sonuçların doğrudan genellenmesi sınırlı olabilir.
Kullanım Alanları
- Tıbbi Cihazlar: İmplante edilebilir cihazlar, intravenöz kateterler, ilaç salınım sistemleri.
- Farmasötik Ürünler: Uzun süreli ilaç kullanımı için güvenlik değerlendirmesi.
- Kimyasallar: Endüstriyel veya çevresel maruziyet durumlarının değerlendirilmesi.